Alzheimer Hastalığına Mahkum Değiliz

00:11 1901 yılında Auguste isminde bir kadın Frankfurt’ta bir akıl hastanesine kaldırılır. Auguste hayal görmekte ve hayatının en temel detaylarını bile hatırlayamamaktadır. Doktorunun ismi Alois’dir. Alois Auguste’ye nasıl yardımcı olacağını bilemez fakat malesef 1906 yılında vefat edene kadar onu takip eder. Ölümünden sonra Alois otopsisini yapar ve Auguste’nin beynin de daha önce görmediği tuhaf plaklar ve yumaklar bulur.

00:41Daha da çarpıcı olan şey şudur. Eğer Auguste bugün yaşıyor olsaydı ona 114 yıl önce Alois’in sunduğundan daha fazla yardım sunamayacaktık. Alois Dr. Alois Alzheimer’dı. Auguste Deter ise bugün Alzheimer hastalığı olarak bildiğimiz hastalığın ilk teşhis edildiği hastaydı. 1901’den beri tıp çok gelişti.Kendimizi hastalıklardan korumak için antibiyotikleri ve iğneleri, kanser için çoğu tedaviyi, HIV için antiretrovialleri, kalp hastalıkları için statinleri ve daha fazlasını keşfettik. Yine de Alzheimer hastalığının tedavisinde neredeyse hiç yol katedemedik.

01:29On yıldan fazladır Alzheimer için tedavi bulmaya çalışan bir bilimadamı takımının parçasıyım. Yani bunun hakkında sürekli düşünürüm. Alzheimer şu anda dünya çapında 40 milyon insanı etkilemektedir. 2050 yılında ise 150 milyon insanı etkileyecek– ki bu arada buna bir çoğunuz dahilsiniz. Eğer 85’e kadar ya da daha fazla yaşamayı umuyorsanız Alzheimer’a yakalanma şansınız neredeyse ikiye bir olacak. Yani, ihtimaller şöyle ki altın yaşlarınızı ya Alzheimer hastası olarak ya da Alzheimer’a yakalanmış bir sevdiğinize veya yakınınıza bakarak geçireceksiniz. Şimdiden sadece Amerika’da Alzheimer tedavi masrafları her yıl 200 milyar dolara mal oluyor. Sağlık sigortasının her beş dolarından biri Alzheimer için harcanıyor. Bugün en pahalı hastalık o ve masrafların 1946-64 doğumlu nesil yaşlandıkça 2050’de beş katına çıkacağı tahmin ediliyor.

02:35Sizi şaşırtabilir ama basitçe Alzheimer bizim neslimizin en büyük sağlık ve sosyal sorunlarından biridir.Ama onu tedavi etmek için nispeten çok az ilerledik. Bugün dünya genelinde ölüme sebep olan 10 hastalıktan sadece Alzheimer’ı engelleyemiyor, tedavi edemiyor ya da yavaşlatamıyoruz. Alzheimer ilimini diğer hastalıklara göre daha az anlıyoruz çünkü onu araştırmak için daha az zaman ve para yatırımı yapıyoruz. Amerikan hükümeti her yıl kanser araştırmaları için Alzheimer’a göre 10 kat fazla harcıyor fakatAlzheimer bize daha fazlaya mal oluyor ve her yıl kanser kadar ölüme sebep oluyor.

03:22Kaynak yetersizliği daha önemli bir sebepten kaynaklanıyor: farkındalık eksikliği. Çünkü çok az kişinin bildiği fakat herkesin bilmesi gereken şey: Alzheimer bir hastalık ve onu tedavi edebiliriz. Geçen 114 yılın çoğunda herkes ,bilim adamları dahil, yanlışlıkla Alzheimer’ı yaşlanmakla karıştırdı. Bunamayı yaşlanmanın olağan ve kaçınılmaz bir parçası olarak düşündük. Fakat bu hastalığın neden olduğu gerçek fiziksel hasarı görmek için sağlıklı yaşlanan bir beyin ve bir Alzheimer hastasının beyninin resimlerine bakmamız yeterli.Hafıza ve mental becerilerin kaybınını aşırı tetiklemesinin yanısıra Alzheimer’ın beyine verdiği zararortalama ömrü büyük ölçüde kısaltıyor ve daima ölümcül oluyor.

04:13Dr. Alzheimer’ın yüzyıl önce Auguste’nin beyninde tuhaf plaklar ve yumaklar bulduğunu hatırlayın.Neredeyse yüzyıldır bunlar hakkında çok fazla şey öğrenemedik. Bugün bunların protein moleküllerinden oluştuğunu biliyoruz. Bir protein molekülünü bir parça kağıdın karmaşık bir origami şeklinde katlanmış olarak hayal edebilirsiniz. Kağıdın üzerinde yapışkan benekler vardır. Doğru katlandığı zaman bu yapışkan parçalar iç tarafta olurlar. Ama bazen işler düzgün gitmez ve bazı yapışkan parçalar dış tarafta kalır. Bu protein moleküllerinin birbirlerine yapışmasına ve sonunda geniş plaklar ve yumaklar oluşturan yığınların oluşmasına sebep olur. İşte Alzheimer’ın hastalarının beyinlerinde bunları görüyoruz.

04:56Son 10 yılı Cambridge Üniversitesi’nde bu bozukluğun nasıl oluştuğunu anlamaya çalışarak geçirdik. Çok fazla adım var ve hangi adımın engel olduğunu bulmak karmaşık– bir bombayı imha etmek gibi. Bir kabloyu kesmek bir şey yapmayabilir. Diğerlerini kesmek ise bombayı patlatabilir. Hastalığı engellemek ve sonrasında bu işi yapacak ilacı yaratmak için doğru adımı atmak zorundayız.

05:20Son zamanlara kadar çoğunlukla kabloları kesiyorduk ve en iyisini umut ediyorduk. Ama şimdi muazzam bir grup insan olarak bir araya geldik– doktorlar, biyologlar, genetik uzmanları, kimyagerler, fizikçiler, mühendisler ve matematikçiler. Birlikte bu süreçte kritik bir adımı belirleyebildik ve şimdi özellikle bu aşamayı engelleyecek ve hastalığı durduracak yeni bir ilaç sınıfını test ediyoruz.

05:43Şimdi size bazı test sonuçlarımızı göstermeme izin verin. Laboratuvarımız dışından kimse bunları daha görmedi. Bu yeni ilaçları kurtçuklar üzerinde test ettiğimizde neler olduğunu gösteren bazı videolara bakalım. Bunlar sağlıklı kurtçuklar ve onların normal bir şekilde hareket ettiğini görebilirsiniz. Öbür taraftan, bu kurtçukların ise içlerinde birbirlerine yapışmış protein molekülleri var Alzheimer’lı insalarınki gibi. Çok açık bir şekilde hasta olduklarını görebilirsiniz. Eğer erken bir safhada bu kurtçuklara yeni ilaçlarımızdan verirsek sağlıklı olduklarını ve normal ömürlerini yaşadıklarını görürüz. Bu sadece ilk olumlu sonuç ama bu tarz araştırmalar bize Alzheimer’ın bir hastalık olduğunu, onu anlayabileceğimizi ve tedavi edebileceğimizi gösteriyor.

06:26114 yıl beklemeden sonra gelecek 10 yada 20 yıl içinde başarabileceklerimiz için sonunda gerçek bir umudumuz var. Ama sonunda Alzheimer’ı yenmek için, bu umudu büyütmek için yardıma ihtiyacımız var.Bu benim gibi bilim adamları ile ilgili değil bu sizinle ilgili. Alzheimer’ın bir hastalık olduğuna ve denersek onu yenebileceğimize dair farkındalık yaratmanıza ihtiyacımız var. Diğer hastalıklar söz konusu olduğundahastalar ve aileleri daha fazla araştırma için ücret ödüyor ve hükümete, ilaç endüstrisine, bilim adamlarına ve uygulayıcılara daha fazla baskı yapıyorlar. Bu,1980’lerin sonlarında HIV için geliştirilecek tedaviler için gerekliydi. Bugün aynı gayreti kanseri yenmek için de görüyoruz. Ama Alzheimer hastaları sıklıkla kendileri için seslerini yükseltemiyorlar. Aileleri, gizli kurbanlar, sevdiklerinin gece gündüz bakımını üstleniyor vedışarıya çıkıp değişim isteyemeyecek kadar çok yorgun düşüyorlar. Yani, gerçekten iş size kalıyor.Alzheimer çoğunlukla genetik bir hastalık değil. Beyni olan herkes risk altında. Bugün Auguste gibi 40 milyon hasta var kendileri için gereken değişimi onlar başlatamıyor. Seslerinin duyulmasına ve tedavi isteklerine yardım edin.

07:46Teşekkürler.

07:47(Alkışlar)