Basit Bir Baş Hareketiyle Vertigo’dan Kurtulun
Bir an herşey normal bir an sonra herşey dönüyor. Geçenlerde bir arkadaşımın başına geldi; bir sabah kalktığında ufacık bir hareketinin bile odayı döndürmeye başladığını ve midesinin bulanıp kusma etkisi yarattığını farketmiş. Yataktan dahi çıkamamış.
Doktor vertigo (Benign paroxysmal positional vertigo, BPVV) olduğunu söylemiş – daha çok orta yaşlılarda görülen ve çok kolay bir tedavisi olan bir çeşit baş dönmesi.
Geçenlerde New York Times’da çıkan bir yazıda vertigodan şöyle bahsedilmişti: ‘Orta yaşlıları etkileyen birçok hastalık yönetilebilir fakat tamamen iyileştirilmesi çok mümkün olmayabilir; ancak vertigo öyle değil’.
Vertigo iç kulaktaki bir sorundan kaynaklanır. Çoğunlukla 50 yaş ve üzeri kişilerde ve erkeklerden daha çok kadınlarda görülür. Kulaktaki küçük bir kalsiyum kristalinin yerinden kopması ve iç kulağın sıvı dolu kanallarına girmesi ve beyninizin denge mekanizmasını bozması sonucu oluşur.
Vertigo tamamen rastgele bir zamanda ortaya çıkabilir. Kulaktaki kristalleri yerinde tutan yapışkan eskiyen post-it notları gibi genellikle yaş ilerledikçe zayıflar. Bazen kafayı hafif çarpmak, kulak iltihabı ve hatta dişçi koltuğunda uzun süre kalmak bile vertigoyu tetikleyebilir.
Rahatsız hissetirmenin yanında en büyük tehlike baş dönmesi dolayısıyla düşme riskidir. Vertigo kendi kendine birkaç günde geçebilir ancak kolay bir çözümü de vardır. Maalesef çoğu hasta birçok doktor görüp çokça gereksiz testler yaptırmakta. Aslında bunun sebebi baş dönmesinin karışık bir sorun olması ve birçok sebebinin olabilecek olmasıdır (ilaçlar, düşük tansiyon, çeşitli iç kulak sorunları). Vertigoyu teşhis edemeyen ya da belirtileri direk yaşlılığa bağlayan doktorlar hiçbir işe yaramayacak ilaçlar yazabilirler.
Vertigo tanısı koyulunca tedavide ‘Epley’ manevrası olarak adlandırılan bir manevrayla yer çekiminden yararlanılarak kristaller yerine oturtulur ve hasta böylece tedavi edilmiş olur. Bir tek tedavi manevrasının bile etkinliği çok yüksektir. Hastalık nüks ederse 3 manevrayla %95 üzeri başarı bildirilmiştir. Çok daha nadir olarak yan yarım daire kanallarına kaçan kristallerin tanı ve tedavisinde burada ayrıntısına girmeyeceğim ‘Roll’ ve ‘BBQ’ manevraları uygulanabilmektedir. Epley manevrasının doktor veya sağlık uzmanı tarafından yapılması tavsiye edilir, ancak hastalar sık nüksetme durumlarında doğru yapabildiklerini düşünüyorlarsa evde de bu manevrayı yapmayı deneyebilirler. Ancak hissettiklerinin tamamen aynı şey olduğundan emin olmaları gerekir.
Sağlıklı günler dileriz!
Kaynaklar:
